دعای روز جمعه؛ روز یاد قیامت و طلب رحمت الهی
مقدمه
روز جمعه در روایات اسلامی «سید الایام» (سرور روزها) نامیده شده است. این روز، بهترین فرصت برای تجدید عهد با خداوند، توجه به قیامت و توسل به پیامبر و اهل بیت علیهمالسلام است. دعای روز جمعه سرشار از یاد معاد، رحمت الهی و درخواست توفیق برای بهرهبردن از خیر دنیا و آخرت است.
—
متن دعای روز جمعه
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
**اَلْحَمْدُ لِلّهِ الْأَوَّلِ قَبْلَ الْإِنْشَاءِ وَالْإِحْیَاءِ، وَالْآخِرِ بَعْدَ فَنَاءِ الْأَشْیَاءِ، الْعَلِیمِ الَّذِی لاَ یَنْسَى مَنْ ذَکَرَهُ، وَلاَ یَنْقُصُ مَنْ شَکَرَهُ، وَلاَ یُخَیِّبُ مَنْ دَعَاهُ، وَلاَ یَقْطَعُ رَجَاءَ مَنْ رَجَاهُ.
اَللّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ وَکَفَى بِکَ شَهِیداً، وَأُشْهِدُ جَمِیعَ مَلاَئِکَتِکَ وَسُکَّانَ سَمَاوَاتِکَ وَحَمَلَهَ عَرْشِکَ، وَمَنْ بَعَثْتَ مِنْ أَنْبِیَائِکَ وَرُسُلِکَ، وَأَنْشَأْتَ مِنْ أَصْنَافِ خَلْقِکَ، أَنِّی أَشْهَدُ أَنَّکَ أَنْتَ اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، وَحْدَکَ لاَ شَرِیکَ لَکَ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ، صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَئِمَّهِ الْهُدَى وَمَصَابِیحِ الدُّجَى، وَسُرُجِ التُّقَى وَالْعُرْوَهِ الْوُثْقَى، وَالْحُجَّهِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْیَا وَالآخِرَهِ وَالأُولَى. وَصَلِّ عَلَیْهِمْ أَفْضَلَ مَا صَلَّیْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ، وَآتِهِمْ أَفْضَلَ مَا آتَیْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِکَ، وَصَلِّ عَلَیْهِمْ صَلاَهً تَجْعَلُهَا لَهُمْ رِضاً، وَلِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَدَاءً وَقَضَاءً، بِفَضْلٍ مِنْکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.**
—
ترجمه دعا
به نام خداوند بخشنده مهربان
سپاس خدایی را که پیش از آفرینش و زنده کردن موجودات، موجود بود و پس از نابودی همه چیز نیز باقی خواهد ماند؛ خدایی دانا که هرگز فراموش نمیکند کسی را که یادش کند، کاستی نمینهد از کسی که شکرش بهجا آورد، ناامید نمیسازد کسی را که او را بخواند، و امید کسی را که به او امید بسته، قطع نمیکند.
خدایا! تو را گواه میگیرم ـ و گواهی تو بس است ـ و گواه میگیرم همه فرشتگانت، ساکنان آسمانت، حاملان عرشت، و پیامبران و رسولانی که فرستادی و همه آفریدههایت را، که من شهادت میدهم: تویی خدا، معبودی جز تو نیست، یکتایی که شریکی نداری؛ و محمد بنده و پیامبرت است، درود تو بر او و خاندانش باد.
خدایا! درود فرست بر محمد، بنده و پیامبرت، و بر خاندان محمد، که امامان هدایت، چراغهای تاریکی، مشعلهای تقوا، دستگیره محکم و حجت تو بر اهل دنیا و آخرت و جهانیاناند. بر آنان درود فرست بهترین درودی که بر یکی از بندگانت فرستادی؛ و به آنان عطا کن برترین عطایی که به یکی از بندگانت بخشیدی. درودی که مایه رضای تو برای آنان گردد و ادا و قضای حق محمد و خاندانش باشد، ای مهربانترین مهربانان.
—
شرح و تفسیر دعا
۱٫ ستایش خداوند ازلی و ابدی
دعا با یاد خداوندی آغاز میشود که پیش از هر چیز بوده و پس از نابودی همه چیز باقی خواهد ماند. این تأکید بر ازلیت و ابدیت خداوند است.
۲٫ یادآوری رحمت و امید الهی
دعا بیان میکند که خداوند:
یادکنندگانش را فراموش نمیکند.
شکرگزارانش را محروم نمیسازد.
دعا کنندگانش را ناامید نمیگرداند.
امید امیدواران را قطع نمیکند.
این بخش، سراسر امید و اطمینان به رحمت پروردگار است.
۳٫ شهادت به یگانگی خدا و رسالت پیامبر
بخش میانی دعا، نوعی تجدید بیعت و شهادت است: اعتراف به توحید و گواهی به رسالت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله.
۴٫ درود بر پیامبر و اهل بیت
دعا با درود بر پیامبر و اهل بیت ادامه مییابد. در اینجا اهل بیت بهعنوان «امامان هدایت، چراغهای تاریکی و مشعلهای تقوا» معرفی میشوند.
۵٫ طلب بهترین رحمتها
دعا از خدا میخواهد که بر محمد و آل محمد بهترین درودها و بزرگترین عطایا را ارزانی دارد.
—
فضیلتها و آثار دعای جمعه
یادآوری معاد: دعای جمعه دل را متوجه آخرت و قیامت میسازد.
تجدید عهد با ایمان: با شهادت به توحید و رسالت پیامبر، ایمان تجدید و تقویت میشود.
تقویت محبت به اهل بیت (ع): ذکر صفات و جایگاه اهل بیت باعث نزدیکی قلبی به آنان میگردد.
امید به رحمت الهی: دعا پر از جملاتی است که به انسان امید میدهد و او را از یأس دور میسازد.
آرامش روحی: خواندن این دعا در آغاز روز جمعه سبب سکینه و طمأنینه قلبی میشود.
—
نتیجهگیری
دعای روز جمعه، آخرین دعای هفته و دربردارنده پیامهای عمیق توحیدی، نبوی و ولایی است. این دعا به ما یادآوری میکند که خداوند ازلی و ابدی است، رحمت او بیپایان، و امید به او هرگز ناامیدکننده نیست. همچنین، تجدید عهد با پیامبر و اهل بیت، ما را در مسیر ایمان و سعادت استوار میسازد.
—
سید امیر کاتب ادعیه،حرز امام جواد، استخاره و سرکتاب